Tineke heeft het helemaal voor elkaar. Ze heeft een leuke vriend, twee gezonde kinderen die het goed doen op school, ze woont in een prachtig huis en ze heeft een goede baan met veel verantwoordelijkheid. Aan de buitenkant lijkt alles ideaal en Tineke lijkt alles onder controle te hebben. Maar zelf weet ze wel beter.
Ondanks haar dijk van een CV blijft Tineke twijfelen of ze wel aan de verwachtingen van haar baas en collega's voldoet. Ze heeft vaak het gevoel dat ze niet goed genoeg is en is bang dat ze binnenkort wordt ontmaskerd. Dat iedereen zal ontdekken dat ze eigenlijk helemaal niet zo geschikt is voor deze baan.
Ze voelt zich vaak onzeker en onrustig. Ze is ontevreden over haar prestaties en vindt dat het altijd beter had gekund, ook al krijgt ze complimenten over haar werk. Ze maakt zich zorgen en piekert veel. Ze komt doodmoe thuis van haar werk en heeft dan echt geen zin meer om nog iets te doen. De laatste tijd heeft ze ook regelmatig hoofdpijn en voelt ze dat ze veel spanning in haar lichaam heeft vastgezet.
Herken je jezelf in Tinekes verhaal? Grote kans dat je last hebt van het oplichterssyndroom.
Je bevindt je in goed gezelschap, want uit onderzoek blijkt dat zo'n 70% van de vrouwen wel eens last heeft van het oplichterssyndroom.
Maar wat is dat nou precies?
Bij het oplichterssyndroom heb je moeite om je eigen prestaties op waarde te schatten. Hoewel je baas tevreden is, je collega's complimenten geven en je van klanten positieve feedback krijgt, heb je toch het gevoel dat je er niks van bakt en dat iedereen binnenkort zal ontdekken dat je eigenlijk een bedrieger bent. Je gelooft dat je succes komt door externe factoren en dat jij gewoon geluk hebt gehad. Je twijfelt aan je competentie en bent bang door de mand te vallen, terwijl je (objectief gezien) prima werk aflevert. Een relatief kleine fout of (opbouwende) kritiek blijft alsmaar in je hoofd rondspoken, maar een compliment leg je gelijk naast je neer.
Je werkt keihard en zet alles op alles om een klus perfect af te maken. Je doet er alles aan om te voorkomen dat je door de mand valt. Dit kost je veel extra tijd en energie.
Mogelijk stel je een lastige taak zo lang mogelijk uit of doe je nauwelijks je best. Als het dan niet goed gaat, ligt dat in ieder geval niet aan jouw competentie maar aan je gebrek aan inzet of voorbereiding. Iets wat je niet gedaan hebt, kan je ook niet fout doen, toch?
Welke strategie je ook toepast, het gevoel van niet goed genoeg zijn en de angst om ontmaskerd te worden, blijft stevig aanwezig.
Wat kan je er zelf aan doen?
Megan Reitz en Fiona Dent van de Ashridhe Business School deden onderzoek naar het Oplichterssyndroom en geven vijf tips om ermee af te rekenen.
Leg je niet neer bij dat innerlijke stemmetje dat zegt dat je niet goed genoeg bent, maar ga ermee in gesprek. Wat voor bewijs heeft dat stemmetje eigenlijk? Geef tegenargumenten waarom je wél goed genoeg bent en geschikt voor de taak.
Word je bewust van de 'bedriegergedachten' en welke functie deze gedachten hebben voor jou. Proberen ze je ergens tegen te beschermen? Als je beter begrijpt waar de gedachten vandaan komen, is het gemakkelijker om ze los te laten
Maak eens een lijst van al je diploma's, getuigschriften, prestaties en successen. Groot en klein. Schrijf alle projecten en uitdagingen op die je met succes hebt afgerond, complimenten die je hebt gekregen en taken waar je speciaal voor gevraagd bent. Wees niet te snel tevreden en vraag eventueel anderen om met je mee te denken. Zo verzamel je objectief bewijs voor je competentie.
Twijfel je erg aan jezelf als je een nieuwe opdracht, baan of nieuw project start? Bedenk dan dat mensen zelden spijt hebben van de kansen die ze hebben benut, maar wel van al de kansen die ze hebben laten liggen.
Wees niet bang om hulp te vragen. Een bedriegerssyndroom kan heel hardnekkig zijn. Begeleiding door een coach kan je helpen om voorgoed een einde te maken aan de onzekerheid en angst om ontmaskerd te worden.
En misschien wel de belangrijkste tip van allemaal: praat met anderen over hoe je je voelt. Als 70% van de vrouwen deze gevoelens herkent, dan is er zeker iemand bij jou in de buurt die jou helemaal begrijpt. Al ziet diegene er van de buitenkant nog zo deskundig, capabel en zeker uit, de kans is behoorlijk groot dat aan de binnenkant dezelfde twijfels en angsten rondtollen als die van jou.
Wil je er liever met mij over praten? Dat kan natuurlijk ook. Neem gerust contact op voor een (gratis en vrijblijvend) gesprek. Dan kan ik je gelijk wat tips geven om deze ballast van je schouders te gooien.