Chantal ziet er uit om door een ringetje te halen. Iedere haar op haar hoofd zit keurig waar ie hoort te zitten. Haar make up lijkt wel door Leco zelf aangebracht te zijn. Haar kleding is netjes gestreken en prachtig op elkaar afgestemd met precies de juiste kleur schoenen. Eigenlijk lijkt ze wel zo uit een tijdschrift gestapt te zijn.
Maar ze is geen perfectionist. Zegt ze.
Ik zit tegenover haar en mij haal je niet door een ringetje heen. Ik zie er best netjes uit hoor, maar ik heb een 'bad hair day', zal ik maar zeggen. Of eigenlijk een 'bad hair week', maar dat is een verhaal voor een ander moment. En hoe ik ook mijn best doe, een half uur na het aanbrengen van mijn mascara heb ik altijd een soort van streep onder mijn ogen en daarnet ontdekte ik weer een zo'n ongelooflijk ergerlijk gaatje in mijn shirt ter hoogte van de broekriem. Ik heb wel hele toffe laarsjes aan. Dat wel.
En ik zeg dat Chantal wél een perfectionist is.
Niet meteen verontwaardigd reageren, want natuurlijk zeg ik dit niet alleen maar omdat ze er netjes uitziet. Ik heb namelijk al een poosje met haar zitten praten, en ik weet dus al meer van haar. Chantal zal zichzelf niet een perfectionist noemen omdat zij denkt dat een perfectionist iemand is die alles perfect doet, geen fouten maakt en die alles netjes op orde heeft. En in dat beeld herkent ze zichzelf helemaal niet. Was het maar waar, denkt ze. Ze heeft veel taken op haar 'daar-moet-ik-nou-toch-echt-eens-aan-beginnenlijstje' die eigenlijk op haar 'to-dolijstje' horen. Ze vindt dat ze op haar werk behoorlijk wat steken laat vallen en lang niet de kwaliteit aflevert die ze graag zou willen. En laten we het niet over thuis hebben. De wasmand vol, kruimels onder de tafel en de ramen kunnen ook wel een beurt gebruiken. Verre van perfect, toch?
Maar ik weet dat perfectionisme vaak verstopt zit in gedrag dat op het eerste gezicht niets te maken heeft met geen fouten willen maken.
Dit verborgen perfectionisme kom je op verschillende manieren tegen. Ik zal je een paar voorbeelden geven.
Je praat liever niet over dat nieuwe project of idee waar je mee bezig bent. Eerst maar eens goed uitwerken of er nog eens goed over nadenken. Je hebt het nog niet helemaal helder in je hoofd en je wilt wel met een compleet verhaal naar buiten komen.
Wat voelt dat toch ongemakkelijk als je een compliment krijgt. Je weet niet zo goed hoe je er op moet reageren. Eigenlijk vind je dat je het compliment niet verdiend hebt. Zo goed was het niet wat je hebt gedaan, het had echt veel beter gekund.
Je bent al eindeloos bezig om dat nieuwe project van de grond te krijgen maar je komt tot niets. Je zit maar te piekeren over de details en de randvoorwaarden, bang dat je iets over het hoofd ziet.
Je baalt ontzettend van dat kritiekpuntje over je werk. Het blijft maar in je hoofd rondzingen en je ligt er zelfs van wakker. Hoe heb je ook zo stom kunnen zijn!
Herken je al iets? Nee? Ik heb nog wel meer voorbeelden voor je.
Eindelijk is dat rapport ingeleverd. Je hebt er veel te veel tijd in gestopt, maar je kon tenminste iets aanleveren op de deadline. Maar om nou te zeggen dat je je voldaan voelt, niet echt. Het was fijn geweest als je er nog eens naar had kunnen kijken en er nog wat aan had kunnen schaven.
Het valt niet mee om te relaxen en tot rust te komen. Je vindt het eigenlijk zonde van je tijd. Je doet liever iets nuttigs want er ligt nog zoveel op je te wachten, je hoofd zit er vol mee. Je hebt geprobeerd om te mediteren maar dat werkte ook niet. Je had geen idee of je het wel op de goede manier deed, dus van loslaten kwam niet veel terecht.
Dat ene lastige rapport, die presentatie waar je echt aan moet beginnen, die opzet voor het project, je hebt het allemaal voor je uitgeschoven. Je krijgt het niet voor elkaar om het aan te pakken. Als je heel diep van binnen kijkt ben je bang dat het je niet zal lukken. Dat het nooit iets goeds zal worden. Dus stel je het maar uit. Als je het niet doet, kan je het ook niet fout doen, toch?
Dit zijn allemaal voorbeelden van verborgen perfectionisme. Zo op het eerste gezicht lijkt het niets te maken te hebben met perfect willen zijn, maar als je goed kijkt zie je in ieder voorbeeld de hoge lat of de angst om niet goed genoeg te zijn.
Perfectionisme gaat dus niet zozeer over de zoektocht naar perfectie, maar over het voorkomen van falen. Het gaat niet om perfect zijn, maar om de angst om nooit genoeg te zijn.
Daarom zeg ik dat Chantal een perfectionist is.
En jij? Ben jij een perfectionist?
Leuk als je het me laat weten!