Iedereen vindt het fijn om het een ander naar de zin te maken en vooral om aardig gevonden te worden. Het specifieke stukje in ieder mens dat zich daarmee bezighoudt, wordt de pleaser genoemd.
Laten we dat pleaser-stukje dat in ieder persoon zit eens nader bekijken. Laat ik dat stukje in mijzelf eens Valerie noemen. Ik heb ook wel een beeld van hoe Valerie er zo ongeveer uit zal zien. Als ik mijn ogen dicht doe zie ik haar zo voor me. Valerie is altijd netjes verzorgd en ze kleedt zich modieus, maar niet opvallend. Ze spreekt met een beschaafde stem en je zult haar zeker niet horen schreeuwen of overdreven hard lachen. Nee, ze is eigenlijk altijd beheerst en bescheiden. Valerie is duidelijk hoorbaar in mijn hoofd als we mensen op bezoek hebben en ze weet precies wat er nodig is om een goede gastvrouw te zijn. Ze geeft mij dan altijd supergoede aanwijzingen en zorgt er bijvoorbeeld voor dat ik goed in de gaten houd of de glazen bijgevuld moeten worden en of iedereen het wel naar zijn zin heeft. Staat de muziek niet te hard? Hebben de buren geen last van ons? 'Nee joh, je hoeft niet te helpen, ik red het prima in de keuken. Ga jij maar lekker kletsen.'
Zie je het voor je? Valerie is een stemmetje in mijn hoofd dat mij helpt om het gezellig te maken. Vooral gezellig voor anderen, dat dan weer wel. Want ik had eigenlijk best graag hulp willen hebben in de keuken, zodat ik ook lekker kon gaan kletsen. Maar Valerie wil graag dat ik het anderen naar de zin maak en ze vindt dat mijn eigen wensen daaraan ondergeschikt zijn. Dus als we mensen op bezoek hebben en ik zou alles doen wat Valerie mij influistert, dan heeft iedereen waarschijnlijk een hartstikke leuke tijd, maar geniet ik zelf een stuk minder.
Zeker weten dat jij ook een Valerie in je hoofd hebt. Waarschijnlijk heet ze anders en ziet ze er anders uit, maar jij hebt ook een pleaser in je die het heel belangrijk vindt dat anderen jou aardig vinden.
Nou is het helemaal niet zo erg als ik wat meer naar Valerie luister als ik inderdaad de gastvrouw ben. Maar als ik ook te veel naar haar ga luisteren op andere momenten, kan ik mezelf daarmee aardig in de vingers snijden. Want het is zeker niet nodig dat ik het mensen altijd naar de zin probeer te maken. Toch val ik ook nog regelmatig in de valkuil van de verleidelijke stem van Valerie. Maar ik weet tegenwoordig heel goed hoe haar stem klinkt en kan haar daardoor makkelijker negeren.
Weet jij hoe jouw Valerie klinkt en wanneer ze vooral aan het woord is?
Ik zal wat voorbeelden geven van dingen die je misschien doet zonder bij na te denken en waar je de stem van de pleaser aan kunt herkennen.
Je zegt wel heel vaak 'Tuurlijk!' of 'Is goed'. Zo vaak zelfs, dat mensen het van je gaan verwachten. En Valerie wil natuurlijk heel graag dat je aan de verwachtingen van andere mensen voldoet.
Je biedt je excuses aan voor van alles en nog wat, ongeacht of je er wat aan kon doen of niet. Iemand anders loopt tegen je aan: 'Sorry!' Je hebt een heel normaal verzoek : 'Sorry, mag ik je wat vragen?' Je zegt nog net niet 'Sorry dat ik besta' maar het begint er wel op te lijken.
In gesprekken laat je vooral anderen aan het woord en als iemand vraagt hoe het met je gaat, reageer je snel met 'Goed hoor, maar vertel eens, hoe is het met jou?' in de overtuiging dat je niets te vertellen hebt wat de ander zou willen horen.
Je vraagt niet graag om hulp. Je wilt niemand tot last zijn, en het geeft je een vervelend gevoel als een ander tijd besteedt en moeite doet voor jou.
Je laat het niet merken als je boos bent of als je je aan iemand ergert. Want hé, je wilt niemand tot last zijn.
Je vermijdt het liefst alle conflicten en zoekt overal de harmonie. Zelfs in een gewoon gesprek voel je je ongemakkelijk als jouw mening niet overeenkomt met die van de ander.
Je voelt je vaak onzeker. Je bent vooral bezig met wat anderen van je willen of van je verwachten, en je wilt heel graag aan die verwachtingen voldoen.
Je leeft voor positieve feedback en bij kritiek stort je helemaal in elkaar.
Je bent de regelmiep. Je lost alle problemen op en regelt alle (vervelende) zaakjes die nou eenmaal gedaan moeten worden.
Je zet jezelf op de allerlaatste plaats van je prioriteitenlijstje. Eerst alle anderen, dan een stukje niks, en dan kom jij nog eens aan de beurt. Of niet, eigenlijk. Want in de praktijk blijkt dat er altijd wel iets is dat gedaan kan worden voor een ander.
Niet mis, hè, die lijst. Misschien zelfs wel confronterend. Herken je jezelf in bepaalde punten?
Ga dan eens goed na of je op die momenten jouw Valerie hoort praten in je hoofd. Want terwijl Valerie nogal ééndimensionaal maar één belang heeft, namelijk het zorgen dat je het anderen naar de zin maakt zodat ze je aardig vinden, ben jíj niet ééndimensionaal. Jij hebt veel meer belangen. En als je hoofdzakelijk naar Valerie luistert, verdwijnen al die andere belangen naar de achtergrond.
De hoogste tijd dus om die stem van Valerie een tikkie zachter te zetten. Want Valerie kan zeggen wat ze wil, maar jíj kan ervoor kiezen om geen aandacht aan haar te besteden. Je hóeft niet naar haar te luisteren, hoor! Jíj kunt de keuze maken om te gaan luisteren naar een stem die ook andere belangen laat meewegen.
En laat Valerie dan fijn haar zegje doen als je mensen op bezoek hebt. Zodat ze een leuke tijd hebben bij jou. Maar weet dat het helemaal oké is als ze een handje helpen in de keuken...
En als je dan toch lekker bezig bent geweest met je pleaser, doe mij dan ook nog even een plezier en laat even een berichtje achter met de naam van jouw pleaser. Ik ben zo benieuwd hoe hij of zij heet en eruit ziet. Ik zou het super vinden!